Đòi lại tên miền – tranh chấp phổ biến hiện nay (kỳ 5)

Tranh chấp liên quan đến tên miền ibm.com.vn – có thể đòi lại tên miền hay không? Hiện nay, đòi lại tên miền đang là một tranh chấp rất phổ biến cả ở Việt Nam và thế giới, những vụ tranh chấp này thường liên quan đến việc bảo hộ tên, nhãn hiệu và mở rộng ra là việc bảo vệ hình ảnh, uy tín và thương hiệu của mình.

       Cho nên các chủ thể thường bỏ ra khá nhiều thời gian, công sức và tiền bạc theo đuổi tranh chấp đến cùng để có thể giành lại tên miền có chứa tên, nhãn hiệu của mình. Tuy nhiên, điều này thường rất khó khăn và không phải lúc nào nguyên đơn cũng có thể đòi lại được tên miền cho mình. Tranh chấp liên quan đến tên miền ibm.com.vn giữa ông Lý Gia Khang tại Việt Nam và (bị đơn) và công ty IBM (international Machines Corporation) có địa chỉ tại Hoa Kỳ là một trong những vụ án phức tạp, khó khăn nhất trong việc đòi lại tên miền.

       Vụ việc này diễn ra như sau IBM là một công ty đa quốc gia về các sản phẩm và dịch vụ tin học mang nhãn hiệu và thương hiệu IBM nổi tiếng. Do đó, khi Ông Lý Gia Khang tiến hành đăng ký tên miền ibm.com.vn tại Việt Nam, Trung tâm Internet ViệtNam (VINNIC) đã đưa tên miền này vào mục danh sách các tên miền có khả năng tranh chấp để IBM là chủ sở hữu nhãn hiệu chứa trong tên miền này có thể đưa ra yêu cầu phản đối và khuyến nghị IBM nên đăng ký tên miền này tại Việt Nam. Tuy nhiên sau thời hạn cho phép, IBM không có ý kiến gì và cũng không tiến hành đăng ký tên miền nên VINNIC đã cấp tên miền này cho ông Lý Gia Khang. Tuy nhiên, sau đó, công ty IBM lại thông qua đại diện pháp lý của mình (công ty sở hữu trí tuệ Tilleke & Gibbins consultants) gửi khiếu nại lên VINNIC và khẳng định chỉ có IBM mới có quyền đăng ký tên miền ibm.com.vn. VINNIC đã đề nghị hai bên tiến hành hòa giải nhưng không thành nên công ty đại diện cho IBM đã gửi đơn khiếu nại lên Bộ trưởng bộ bưu chính viễn thông. Vụ việc này đã kéo dài 5 năm, hiện vụ việc vẫn chưa đưa ra giải quyết tại tòa nhưng có thể nhận thấy, khả năng IBM có thể đòi lại tên miền cho mình là không cao.

       Đại diện pháp lý của công ty IBM đã đưa ra khá nhiều lý lẽ để yêu cầu đòi lại tên miền. Trong đó, theo đại diện này việc ông Lý Gia Khang đăng ký tên miền ibm.com.vn là hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam về sở hữu công nghiệp và xâm phạm quyền của công ty IBM đã được bảo hộ theo pháp luật Việt Nam và hiệp định thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ; ông Khang đã vi phạm quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên internet “tên miền do tổ chức, cá nhân tự lự chọn, tuân theo các quy định của pháp luật hiện hành, phù hợp với các quy định về sở hữu trí tuệ”; ông Khang và công ty TNHH tin học Gia Hào không có mối liên hệ nào đối với tên miền mang nhãn hiệu IBM, việc công ty TNHH tin học Gia Hào. Tuy nhiên những lý lẽ này chưa thực sự đủ có đủ căn cứ để đánh giá công ty TNHH tin học Gia Hào đã vi phạm các quy định về đăng ký và sử dụng tên miền. Cụ thể là công ty này đăng ký tên miền IBM để sử dụng cho trang web thông tin về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực tin học, trong đó tên miền IBM được coi là viết tắt của các từ “Intelligent Business management” nghĩa là công ty TNHH tin học Gia Hào có lợi ích trực tiếp gắn liền với tên miền đó. Thêm vào đó, khi công ty này đăng ký tên miền. VINNIC đã thông báo và khuyến nghị cho công ty IBM nên đăng ký tên miền này tại Việt Nam để đảm bảo lợi ích của chủ sở hữu nhãn hiệu chứa trong tên miền là công ty IBM. Tuy nhiên, hết thời gian quy định, công ty này vẫn không thực hiện bất cứ động thái gì nên VINNIC đã đồng ý cho phép công ty TNHH tin học Gia Hào đăng ký tên miền này. Vì vậy, việc công ty IBM yêu cầu đòi lại tên miền này từ công ty TNHH tin học Gia Hào là không hợp lý bởi pháp luật Việt Nam và cả pháp luật quốc tế vẫn chưa đưa ra quy định một chủ thể không được phép đăng ký tên miền có chứa nhãn hiệu, tên thương mại thuộc sở hữu của chủ thể khác. 

      Vì vậy, các chủ thể nên sớm quan tâm, đăng ký tên miền chứa nhãn hiệu, tên thương mại của mình trước khi bị chủ thể khác đăng ký trước vì việc đòi lại tên miền trong những trường hợp này thực sự rất khó khăn và không phải lúc nào cũng thành công.